Gielddahoavdda dillegeahčadeapmi

03.12.2024

Jagi 2024 áigge lea olu ságastallon stáhta ja buresveadjinguovlluid heajos ruhtadili váikkuhusain gielddaid doibmii. Priváhta sektora ruhtadangoluid loktaneapmi ja ruhtadeami muhtin muddui heajos fitnašuvvan leat fas váikkuhan investeremiidda ja erenomážit vistebuvttadeapmái, mas lea eandalii Lappi eanagottis njuolggo oktavuohta bargofámu oažžumii. Ruhtaministeriija dálá árvvoštallama mielde Suoma ekonomiija bissáneapmi orošii goittotge leamen meattá. Jahkedásis bruttoálbmotboahtu geahppána vel 0,2 proseantta, muhto inflašuvnna njoahcun ja reanttuid njiedjama álgin ovttas dállodoaluid govttolaš buorre sisaboahtoovdánemiin lasihit boađuid, mat leat dállodoaluid geavahusas, ja dat maiddái lasiha golaheami. Árvaluvvo, ahte investeremat lassánišgohtet, ja ahte bruttoálbmotbuvtta badjána 1,7 proseantta jagi 2025 áigge.

Eahpesihkkarvuođas fuolatkeahttá Anára gieldda ekonomalaš dilli lea bisson stáđisin ja maiddái orru, ahte lagašboahttevuohta lea buorre. Dán dilis lea dehálaš bidjat deattu strategalaččat dehálaš fidnuid čađadoalvumii ja geahččat boahttevuhtii máŋgga jagi plánenhorisontta bokte. Ekonomiija- ja doaimma plánemis lea vulgojuvvon das, ahte gieldda ekonomiijadilli geahččaluvvo dollot dássedeattus maiddái boahttevaš jagiid áigge. Dálá eahpesihkkarvuođas fuolatkeahttá dasa addet jáhku positiivvalaš einnostusat guovllus galledeaddji mátkkálaččaid meriin ja ovdalis namuhuvvon árvvoštallamat ekonomiija almmolaš ovdáneamis. Árvvoštallo, ahte vearroboađut čoggojit jagi 2025 áigge sullii 18 miljovnna euro. Stáhtaossodagat leat árvvoštallon leat sullii 12,1 miljovnna euro, elege sullii 0,8 miljovnna euro eanet go dán jahkái lea ollašuvvamin. Stáhtaossodahkii gullá goittotge BE-bálvalusaid, mat sirdásit boahtte jagi gieldda vástui, ruhtadeapmi badjelaš miljovnna euro, elege duođalaččat stáhtaossodagaid nettomearri geahppána.

Bušeahtta lea báhcimin sullii 0,6 miljovnna euro vuollebáhcaga beallái ee. BE-bálvalusaid ruhtadeami geažil.  Ii einnostuvvo, ahte gieldda loatnavuođđu lassánivčče olu plánenáigodagas, muhto Avvila ja Anára ođđa skuvllaid leasingvásttut leat mearkkašahttit. Nettoinvesteremat leat plánejuvvon jagiide 2025-2027 gaskamearálaččat sullii 3,5 miljovnna euro jagis. Dán sáhttá doallat dálá dilis erenomáš positiivvalaš áššin.

Lagaš jagiid áigge gieldda doaimmas deattuhuvvet eallinfámu ovddideapmi ja ealáhusráhkadusa máŋggabealagin dahkan. Dát oidno čielgasit maiddái Anára gieldda ođđa strategiijas ja erenomážit ealáhusprográmmas. Dan lassin gielda geavaha mearkkašahtti láhkai resurssaid buori ovttasbarggu sihkkarastimii Lappi buresveadjinguovlluin. Ođđa doaibmanmálle galgá spárvet njuovžilin ja dakkár hápmái, ahte gieldda olbmuid bálvalusat eai ainjuo hedjon ovddeža ektui.

Anára gieldda doaibma ja ekonomiija leat ain nannosat dálá eahpesihkkarvuođadahkkiin fuolatkeahttá. Háliidan giitit dás gieldda olbmuid ja guovllu iešguđege doaibmasuorggi fitnodatdoalliid ja maiddái deattuhit čeahpes bargiid ja mearrediđolaš ekonomiijaplánema mearkkašumi Anára gieldda boahttevuhtii.

Tommi Kasurinen
gielddahoavda